Het doel van deze fase is het bevorderen van sociale contacten en het versterken van de groepsidentiteit.

In deze fase is er aandacht voor samenwerken, elkaar vertrouwen, elkaar complimenten geven en samen beslissingen maken.

1. Complimenten geven
Doel: complimenten leren geven
Tijd: 20 minuten
Introductie: Vraag wie de leerlingen vinden dat in deze klas later directeur van de school moet worden? Waarom?

Gebruik dit gesprek als inleiding dat ze elkaar complimenten aan het geven zijn.
Start een groepsgesprek over ‘wat is een compliment’. Hoe voelt het om een compliment te krijgen?
Waarover kun je een compliment geven? Benadruk dat je elke leerling een compliment kunt geven.
Ook over klasgenoten die je minder goed kent.

Vier soorten complimenten:
1. Uiterlijk (jij hebt mooi lang haar)
2. Wat je kan (jij kan goed voetballen, rekenen et cetera)
3. Wat je hebt (jij hebt een mooie fiets)
4. Hoe je bent (jij bent behulpzaam, grappig et cetera)
Met name de laatste soort is mooi om leerlingen aan te leren.

Je kunt het dan ook uitbreiden naar de zin: ik vind het fijn dat je behulpzaam bent omdat als ik iets aan je vraag en ik weet dat je me helpt’.
Variant:

Vraag aan het eind van de dag wie volgens de klas een compliment heeft verdiend vandaag
en waarom. Zorg natuurlijk dat je zelf het goede voorbeeld geeft in het geven van complimenten.

2.. Complimenten geven II
Doel: complimenten leren geven
Tijd: 5 minuten
Instructie:
Zet een stoel voor de groep; de complimentenstoel. Wie daar op zit, krijgt van iedereen een compliment

(of een van te voren af te spreken aantal). Dat mag over van alles gaan, als het maar een echt compliment is.

Als je op de stoel zit, mag je alleen luisteren. Zorg dat iedereen een keer aan de beurt komt in de loop van de tijd.

Als het klaar is kun je vragen: welk compliment vond je het leukst om te krijgen en waarom?
Let op: deze activiteit alleen doen wanneer je zeker weet dat het veilig is in de klas.

Bedenk daarom goed wie je op de stoel zet. Je kunt ook elke week een leerling doen, totdat iedereen is geweest.

3. Complimenten Harmonica
Doel: complimenten geven
Tijd: 15-20 minuten
Materiaal: A4-tjes
Instructie:
De leerlingen zitten in een kring. Iedere leerling krijgt een A-4 aangereikt met daarop de naam van één van de klasgenoten. Op het papier schrijf je bovenaan een compliment voor de desbetreffende leerling.

Vervolgens vouw je het papiertje zo, dat jouw compliment niet meer te lezen is voor een ander (maar de naam van de persoon nog wel). Dan geef je het papiertje door aan de leerling die naast je zit en het proces herhaalt zicht.

Zo gaat elk papiertje de hele kring rond.

Als iedereen geweest is, is het papiertje zo gevouwen dat het op een harmonica lijkt.

Aan het einde van de oefening krijgt ieder een papier met zijn of haar naam erop en alle complimenten die daar
opgeschreven staan. Geef voldoende tijd om een welgemeend compliment te laten bedenken.

4. Blinddoeken
Doel: vertrouwen ontwikkelen
Materiaal: theedoeken
Tijd: 10-20 minuten
Instructie:
Maak groepjes van 3 in de klas. 1 persoon krijgt een blinddoek om (theedoek).

De andere 2 leerlingen moeten zonder de geblinddoekte persoon aan te raken de geblinddoekte persoon een parcours laten

lopen (rondje door de klas).

Alleen door goed en duidelijk te communiceren zal de geblinddoekte persoon nergens tegenaan stoten.

Dit spel kan gespeeld worden met meerdere groepjes tegelijk.
Vartiant 1:

Maak het parcours moeilijker.
Variant 2:

Maak de groepjes groter. Lukt het ook met de hele klas? Wat gebeurt er in de groep?

Wie neemt de leiding, wie volgt? Bespreek dit met de groep.

5. Blinddoeken ll
Doel: vertrouwen ontwikkelen
Materiaal: theedoeken (de helft van het aantal leerlingen in de klas)
Tijd: 10 -15 minuten
Instructie:
Laat leerlingen tweetallen maken A en B (of maak zelf tweetallen). A krijgt de blinddoek.

Deze leerling bindt de blinddoek voor en B checkt samen met A dat hij echt niets kan zien.

B begeleidt A nu door de ruimte en zorgt er voor dat A nergens tegen aan botst. A en B wisselen van rol.

Variant:
Leerlingen in het speellokaal een parcours laten aanleggen, zodat ze bijvoorbeeld ook op of onder
dingen door moeten lopen, die de geblinddoekte leerlingen niet hebben gezien.

Het verrassingseffect is dan nog groter. Leerlingen weten niet wat er komen gaat.
Nabespreking:

Hoe was het om te begeleiden? Hoe was het om begeleid te worden? Wat gaf een veilig gevoel?

Wat maakte het spannender? Waarin moet je elkaar kunnen vertrouwen in de klas?

6. Vertrouwen
Doel: Vertrouwen ontwikkelen, hulp vragen, leiderschap nemen en ontvangen
Materiaal: blinddoeken
Tijd: 30 minuten
Instructie:
Verdeel de groep in twee teams: team 1 en team 2. Team 1 is verantwoordelijk voor het traject van A
naar B en team 2 is verantwoordelijk voor het traject van B naar C. Je loopt met de groep eerste het
traject door en geeft aan waar in het traject punt B en C liggen. De opdracht is om straks de hele
groep geblinddoekt veilig van punt A naar punt C te brengen. Beide teams krijgen ongeveer 15
minuten om hun eigen traject te verkennen. Dan blinddoeken uitdelen en de instructie kort
herhalen. Observeer als leerkracht wat er groepsdynamisch gebeurt en bespreek dit met de klas.

7. Duivelse Dilemma’s
Doel: helder krijgen van een probleem, leren kiezen, verwoorden en argumenteren
Tijd: 20 – 30 minuten
• Ergens in Duitsland woont een vrouw die bijna gaat sterven aan kanker. Er is maar 1 medicijn
dat gebruikt kan worden om de ziekte te genezen. Een arts in hetzelfde dorp als waar de
vrouw woont heeft dit medicijn ontdekt. Hij rekent 10 keer de prijs van wat het eigenlijk zou
moeten kosten. De man van de zieke vrouw, Heinz, kan dit bedrag niet betalen. Hij heeft
maar de helft. De arts weigert het medicijn voor de helft van de hand te doen. Heinz is
natuurlijk radeloos en besluit 's nachts in te breken in het huis van de arts om het medicijn te
stelen. Mag heinz dit doen? Waarom niet, wel?
• Een groep mensen is door gewelddadige revolutionairen gevangen genomen. Deze geven jou
de opdracht om één iemand te kiezen die ze dood maken. Daarna laten ze de rest vrij. Als je
weigert te kiezen maken ze tien mensen dood voordat ze de rest vrijlaten. Mag jij moreel
gezien beslissen over dood of leven van een bepaald persoon uit die groep? Zou je dat doen?